Binnenklimaat op de werkplek

1.      Bestaan er wettelijke voorschriften voor warmte of kou op de werkplek?
In de Arbo wetgeving wordt niet gesproken over warmte of temperatuur, maar over 'thermische behaaglijkheid'. Daarnaast mag het klimaat geen gezondheidsschade toebrengen. Voor het beoordelen van een gematigde situatie wordt verwezen naar de norm NEN-IS0 7730. Voor het beoordelen van warmte- of koudebelasting bestaan er drie indexen: een temperatuurindex, een warmtebelasting index en een koudebelasting index.

2.      Op welke wijze kan het binnenklimaat in een onderneming worden beoordeeld?
Klimaat kan op meerdere manieren worden beoordeeld. Een beoordeling kan plaatsvinden aan de hand van een vragen/klachtenlijst, onderzoek of met behulp van klimaatmetingen. Vooraf zal over het algemeen eerst een oriënterend onderzoek plaatsvinden.

3.      Wat wordt er gemeten bij binnenklimaatonderzoek?
Voor de beoordeling of metingen van het klimaat worden gegevens gemeten als luchttemperatuur, stralingstemperatuur, luchtvochtigheid, de hoeveelheid gedragen kleding, de mate van activiteit, luchtsnelheid enz. Meestal wordt dit gedurende een langere periode gemeten (minimaal een week, vaak langer).

4.      Wanneer is het binnenklimaat onvoldoende of niet comfortabel?
Bij veel klachten in de klachteninventarisatie is het klimaat onvoldoende, meestal worden de klachten gerelateerd aan referentiebestanden. Aan de hand van de klimaatmetingen worden de PMV (predicted mean vote) en PPD (predicted persons dissatisfied) berekend. Indien deze PMV zich boven of onder de –0.5 tot +0.5 bevindt, is er sprake van ongewenste situatie en is meer dan 10% ontevreden. In warme dagen worden deze grenzen van –0.5 tot +0.5 (gehele schaal van –3 tot +3) meestal overschreden, maar een overschrijding is toegestaan mits dat niet meer is dan 10% van de arbeidstijd.

5.      Kan een onderneming zorgen voor een 100% klimaattevredenheid gedurende het hele jaar?
Klimaat is een individuele beleving en aangezien mensen verschillen, is het onmogelijk om een 100% tevredenheid te creëren in een ruimte met meerdere personen. Er dient gestreefd te worden naar een situatie waarbij minder dan 10% klaagt over het klimaat.

6.      Wat zijn richtlijnen voor het klimaat op een kantoor?
Om het klimaat op een kantoor comfortabel te houden zijn er de volgende richtlijnen:
Voor het zomer seizoen: temperatuur tussen  23-26°C, luchttemperatuurverschil tussen hoofd en enkels maximaal 3°C; luchtsnelheid gemiddeld kleiner dan 0.25 m/s.

7.      Voor het winterseizoen: temperatuur tussen 20-24°C; luchttemperatuurverschil tussen hoofd en enkel maximaal 3°C; luchtsnelheid gemiddeld kleiner dan 0.15 m/s; stralingstemperatuur verschillen van oppervlakken kleiner dan 10°C verticaal of 5°C horizontaal.

8.      Hoeveel moet er worden geventileerd in een werkruimte?
De mate van ventilatie hangt af van welke werkzaamheden er worden uitgevoerd (verontreiniging door gevaarlijke stoffen). Onder ventilatie wordt verstaan: toevoer van verse lucht en afvoer van ‘verontreinigde’ lucht. Er dient per persoon minimaal 35 m3 per uur (10 l/s) te worden ververst (middels kieren, ramen of een systeem).In gebouwen waar aantoonbaar ook nog andere verontreiniging bronnen aanwezig zijn kan de hoeveelheid ventilatie beter verhoogd worden tot 50-70 m3.h per persoon.

Figuur: percentage ontevredenen veroorzaakt door een standaard persoon bij verschillende ventilatie hoeveelheden. Bij minder dan 10 l/s (35 m3/h) per persoon komen gebouwgerelateerde gezondheidsklachten voor. Boven 20 l/s (70 m3/h) is geen verband tussen de hoeveelheid verse lucht en het aantal gezondheidsklachten.

9.      Hoe reageert een lichaam op een oncomfortabel klimaat?
Een lichaam ervaart een klimaatsituatie als comfortabel wanneer de warmte productie en opname in evenwicht zijn. In een koude of warme situatie is er geen evenwicht en reageert een lichaam door rillen, kippenvel, verminderde doorbloeding van de huid of juist transpiratie. Het evenwicht wordt hierdoor hersteld en de lichaamstemperatuur blijft zo binnen vereiste grenzen.

      Wie kan een onderneming helpen met het beoordelen van de klimaatomstandigheden. Voor het beoordelen of meten van de klimatologische omstandigheden kan een onderneming terecht bij zijn arbo dienst of gespecialiseerde adviesbureaus.

Klimaat op de arbeidsplaats (bron: arbeidsinspectie)